Սերը պարտք է, որ անկարելի է միանվագ հատուցել: «Արդ, հատուցեցե՛ք յուրաքանչյուրին իրենց պարտքերը. որին հարկ՝ հարկը, որին մաքս՝ մաքսը, որին երկյուղ՝ երկյուղը, որին պատիվ՝ պատիվը:

Առաքյալը զգուշացնում է քրիստոնյաներին հեռու մնալ հեթանոսական անառակ խրախճանքներից և աշխարհային մխիթարություններից, որովհետև քրիստոնյաները ճանաչում են Ճշմարտությունը և հարության հույսն ունեն, ինչից որ զուրկ են հեթանոսները:

Մարդու կամ հասարակության բարոյականությունը կամ դրա չափորոշիչները պայմանավորված չեն նրա բարի կամ չար նկարագրով, այլ իր մեջ ծավալվող այն պայքարով, որ կոչվում է պայքար բարու համար կամ պայքար մեղքի դեմ:

Առ Աստված տանող եւ Աստծուց հեռացնող ճանապարհը մեկն է: Պարզապես մոտենալիս դեմքով ենք դեպի Աստված, հեռանալիս մեջքով:

Ինչու՞ եւ ո՞վ է մեր օրերում շահագրգռված հոգեկան հիվանդ հանդիսացող միասեռականների իրավապաշտպանությամբ, ավելին՝ այդ հիվանդության մասշտաբների համաշխարհային ընդգրկմամբ:

Սուրբ Գիրքը տալիս է ընտանիքի եւ հասարակության բոլորովին այլ մոդել, քան մենք ունենք այսօր:

Ե­ղեռ­նը արևմտա­հայ քրիս­տո­նյա­յի ա­ղոթ­քի լռու­թյան կամ սխալ բո­վան­դա­կու­թյան ար­ձա­գանքն էր. կյան­քը հնա­րա­վոր է հո­գու և մարմ­նի հա­մա­տեղ կեն­սու­նա­կու­թյամբ, մա­հը վրա է հաս­նում ոչ միայն մարմ­նի՝ կյան­քի հետ ան­հա­մա­տե­ղե­լի վի­ճա­կից, այլև գլ­խա­վո­րա­պես ոչ կեն­սու­նակ հո­գու պա­րա­գա­յում, երբ մի ողջ ազգ իր իսկ հա­մար անն­կա­տե­լի կեր­պով կորց­նում է այդ կեն­սու­նա­կու­թյու­նը, հետևան­քը լի­նում է ան­դառ­նա­լիո­րեն ող­բեր­գա­կան:

Մարդ­կու­թյու­նը իր ձմեռն է ապ­րում, ո­մանք գար­նան, ո­մանք՝ սառ­ցի դա­րաշր­ջա­նի ակն­կա­լի­քով: Մարդ­կու­թյան պատ­մու­թյան չորս շր­ջա­փու­լե­րը, տար­վա չորս ե­ղա­նակ­նե­րի և մար­դու կյան­քի չորս փու­լե­րը՝ ման­կու­թյան, պա­տա­նե­կու­թյան, ե­րի­տա­սար­դու­թյան և ծե­րու­թյան նման, հա­ջոր­դե­ցին ի­րար:

Հայտնի է, որ Տիրամայրը սրբերից ամենագործունն է ու ամենանվիրականը: Մեր հայրերը գրեթե ամենքն էլ մեծ ակնածությամբ ու պատկառանքով են արտահայտվել նրա մասին, անվանելով Աթոռ փրկության, Աղբյուր անսպառ լույսի, Անապական կույս և Անապական տաճար, Առաքելություն կատարյալ, և հարյուրավորներ են այն սքանչելի բնորոշումները, որ տրվել են Տիրամորը:

Ընթերցողին ներկայացվող այս հրապարակումը վերցված է Գրիգոր Խլաթեցու «Հայսմավուրքից» (էջ 256-258)` հրատարակված 1723-ին, Գրիգոր Մարսվանեցու տպարանում։ Հավելենք, որ Լուսավորչի հարցումները մեր խնդրանքով գրաբարից աշխարհաբարի վերածեց ՀԱԿՈԲ ՔՅՈՍՈՅԱՆԸ։